مهدی قلی رضایی: نیرو های ایرانی چندین بار در طول جنگ قره باغ اقدام به طراحی و برنامه ریزی برای آزادسازی قره باغ از اشغال ارامنه کردند.

به نقل از آران نیوز،  نشست « نقش بازیگران منطقه ای و بین المللی در مناقشه قره باغ و ظرفیت های جمهوری اسلامی در حل این مناقشه» با حضور اساتید، دانشگاهیان و نیز شاهدان عینی جنگ قره باغ  در شهر تبریز برگزار گردید.

در این نشست آقای مهدی قلی رضایی که از شاهدان عینی جنگ قره باغ  بوده است به ایراد سخنرانی پرداخت.

رضایی با اشاره به این نکته که عموما در مجامع مختلف و رسانه ها به اشغال بیست درصد از خاک جمهوری آذربایجان در جنگ قره باغ اشاره می شود افزود: اهمیت و ارزش این بیست درصد از بعد نظامی شاید در اصل بیشتر از هشتاد درصد باشد چرا که این منطقه کوهستانی بوده و بر مناطق همجوار اشراف دارد و همانطور که تسلط بر کوهستان شمال تبریز (عینالی) به معنای تسلط بر کل تبریز بوده و عملا تبریز تحت دید و تیر خواهد بود ، موقعیت استراتژیک قره باغ اشغالی نیز واقعیتی است که نباید از نظر دور نگه داشته شود.

شاهد عینی جنگ قره باغ خاطر نشان کرد : زمانی که نیرو های  ارمنستان از محور کرانه شمالی رود ارس از سمت شوشا شروع به پیشروی به سمت اصلاندوز ، فضولی و آغدام  تا ایمشلی و صابر آباد کردند ، مسئولین و مردم جمهوری اسلامی ایران بر آن شدند تا سریعا فکری به حال آوارگان و غیر نظامیان در مناطق آن سوی ارس کنند و با حضور در این مناطق و کسب اطلاعات لحظه به لحظه و میدانی در گام اول از پیشروی بیشتر نیروهای ارمنی جلوگیری نموده و در گام دوم کمک های انسان دوستانه و امدادی خود را به آوارگان جنگ که واقعا در وضعیت اسفناکی قرار داشتند برسانند. در جنگ قره باغ شرایط به گونه ای بود که حتی تامین تکه نانی خشک بسیار سخت بوده و گرسنگی مطلق بیداد می کرد و در چنین شرایطی ما به سمت پارس آباد و اصلاندوز حرکت کرده و در آن سوی سد میل مغان با نیرو های ارمنی برخورد کردیم.

مهدی قلی رضایی گفت : هجوم نیروهای ارمنی همراه با ایجاد وحشت در دل مردم و نیرو های آذربایجانی بود ، طوری که نیروهای آذربایجانی به محض این که متوجه حضور نیروهای ارمنی در ۲۰ و گاهی۵۰ کیلومتری خود می شدند سریعا عقب نشینی می کردند و گاهی عقب نشینی ها قبل از تخلیه مردم عادی از مناطق جنگ زده اتفاق می افتاد.

وی با ذکر خاطره ای از آن ایام افزود : در آن سوی سد میل مغان یک آتشبار ، متشکل از پنج کاتیوشا ( نوعی راکت‌انداز چندتایی که توانایی شلیک حجم عظیمی از مواد منفجره را در بازه زمانی کوتاهی به سوی دشمن دارد و معمولاً بر روی کامیون سوار می شود ) وجود داشت و اگر هر کاتیوشا ۴۰ موشک داشته باشد نیرو های آذری عملا ۲۰۰ موشک کاتیوشای آماده شلیک در آن نقطه داشتند. در آن ساعات نیروهای ارمنی تا فاصله ۵۰ کیلومتری این سد نزدیک شده بودند و با شنیدن این خبر نیروهای آذربایجانی از رود ارس که در آن فصل (تابستان) کم عمق بود به سمت ایران روانه شدند و من به فرمانده این آتش بار گفتم برد این سلاح ها برای مقابله و شلیک به سمت ارمنی ها مناسب بود و می توانستی حداقل در این  فاصله این ۲۰۰ موشک را شلیک کرده و پیشروی  نیرو های ارمنی را متوقف و یا کند کنید و فرمانده آن آتش بار در پاسخ گفت : « رحمت لیخ اوغلو ( پدر بیامرز) حیدر علی اف در خانه نشسته و من برای او جنگ کنم ؟!!! »  روحیه بخشی از نیروهای آذربایجانی تا این حد ضعیف بود.

رضایی ادامه داد : در آن زمان نبود وحدت و گروه گرایی در آذربایجان باعث ضعف در مقابل نیروهایی ارمنی شده بود. عده ای طرفدار «ابوالفضل ایلچی‌بیگ» با عنوان بوزقورد و برخی دنبال رو« صورت حسین اف» و غیره بودند و ارتش نیز در شرایط مناسبی نبوده و ضعف های زیادی داشت.

وی ادامه داد : آن روزها در گفتگوهایی که با فرماندهان نظامی آذربایجان داشتم، می گفتم شما بخشی از بدنه ارتش شوروی هستید و  از مسائل نظامی چیزی نمی دانید !؟ حتی فرماندهانی بودند که در نقشه خوانی و نقطه یابی و تنظیم منحنی های نظامی ناشیانه عمل می کردند و عنوان می کردند که ما در ارتش شوروی در بخش های پشتیبانی و کارهای تدارکاتی به کار گمارده شده بودیم و در کارهای اطلاعاتی و عملیاتی حضور نداشتیم و تخصص مان در همین حد است.

راوی وقایع جنگ قره باغ ادامه داد : آن روز ها  ابوالفضل ایلچی‌بیگ فراری شده و «صورت حسین اف» در باکو حضور داشت و حیدر علی اف نیز در حال استقرار بود و هنوز نتوانسته بود نیروها و اقشار آذربایجانی را متحد نماید و در چنین شرایطی ما برای شناسایی موقعیت نیرو هایی ارمنی و نحوه کمک رسانی به پناهندگان و غیر نظامی ها و نیز انتخاب مناطق مناسب برای استقرار اردوگاه نیروها و امکانات ایرانی برای یاری رسانی به جمهوری آذربایجان به سمت جبهه های فضولی ، آغدام حرکت کردیم و در این راستا ایمیشلی که یک منطقه محوری بود به عنوان اردوگاه توسط ایران به شدت تجهیز شد و پناهندگان در این اردوگاه اسکان داده شدند و نهایت تلاش ها برای رفاه و آسایش آوارگان جنگ به کارگرفته شد.

رضایی گفت : نیرو های ایرانی چندین بار در طول جنگ قره باغ اقدام به طراحی و برنامه ریزی و همچنین ایجاد و هماهنگی گردان های مردمی مشابه نیرو های بسیجی ایران در جمهوری آذربایجان بودند تا با عبور از ایران و خدآفرین و حرکت به سمت شوشا و ادامه و توسعه عملیات تا گنجه و محاصره منطقه اشغال شده قره باغ ، آن را از اشغال خارج نمایند ولی این تلاش ها نتیجه نداد چراکه این روحیه بسیجی و یکدلی در آن سوی ارس پر رنگ نبود و اختلافات داخلی  بسیار زیاد بود و هرکس ساز خود را می زد. دیدار آقایان نوعی اقدم و علاءالدین نور محمدزاده با حیدر علی اف در خصوص این مساله و پاسخ بر حق آقای حیدر علی اف مبنی بر این که افکار و طراحی های  شما در ایران با وجود امام خمینی (ره) و نفوذ کلام و قدرت ایشان عملی می شود و ما در اینجا امام خمینی (ره) نداریم نشانگر این مدعاست و به نظر من خلاصه کلام و اصل مطلب را آقای حیدر علی اف در آن دیدار بیان کرده بود.

وی افزود : به هرحال تلاش های زیاد ما جز در مواری چند در جمهوری آذربایجان نتیجه نداد و البته در آن زمان از سوی مرم و مسئولین جمهوری آذربایجان زمینه جلب و استفاده جدی از حمایت های جمهوری اسلامی ایران وجود نداشت و نیز باید به این نکته نیز توجه کنیم که گروه های پانترکیست و ادبیات و نوع نگاه چنین گروه هایی چه در ایران و چه در جمهوری آذربایجان به تضعیف این مناسبات دامن زده و خسارت های جبران ناپذیری را به بار آوردند.

مهدی قلی رضایی خاطر نشان کرد : اگر ما توانستیم در یاری رساندن به مردم عراق و سوریه موفق شویم وجود زمینه و هماهنگی و اتحاد در نیرو های نظامی و مردمی این کشور ها بود ، نیرو های علوی در سوریه در هماهنگی و تشکلیل گردان ها و تیپ های قدرتمند نظامی نقش مهمی ایفا کردند ولی در آن زمان این زمینه ها در جمهوری آذربایجان وجود نداشت و البته الان شرایط تغییر کرده است و این امکان و ظرفیت در جمهوری آذربایجان وجود دارد.

رضایی افزود : سال گذشته در دیداری که با مترجم کتاب لشکر خوبان ( روایت شده توسط ایشان ) به زبان آذری داشتیم ایشان می گفتند  اگر در زمان جنگ قره باغ به مطالب و تجارب نهفته در چنین کتابهایی دسترسی داشتیم بسیار می توانستیم الگو بگیریم.

راوی جنگ قره باغ گفت : آن زمان مردم جمهوری آذربایجان که تازه از شرایط استبداد شوروی رها شده بودند ، در جنگ قره باغ دچار بلای عظیم دیگری شدند و حیدر علی اف سعی داشت کشورش را با استفاده از ظرفیت های گروه مینسک از شرایط  نابسامان جنگی به ثبات بیشتر هدایت کند ولی گروه مینسک که متشکل از سه کشور مسیحی هستند همیشه از حامیان طرف ارمنی بوده اند و من هنوز امیدی به فعالیت نتیجه بخش این گروه ندارم که بتوانند این تکه از خاک مسلمانان و پاره قلب آنها را بازپس بگیرند و باید فعالیت های فراتر از این اقدامات صورت پذیرد.

در پایان آقای رضایی با اشاره به این نکته که رگه های بیداری اسلامی در جمهوری آذربایجان نیز همگام با تمامی کشور های اسلامی در حال شکوفایی است و امید آزادی قره باغ را در دلها بیدار کرده است افزود :  در سفر اربعین مردم مسلمان جمهوری آذربایجان را به وفور دیدم آنها انسانهایی با عرق ملی بسیار زیاد بوده و با پرچم های جمهور آذربایجان در چنین مراسم حاضر می شوند.